Informacje dla pacjentów

Kolonoskopia jest badaniem diagnostycznym polegającym na wprowadzeniu specjalnego wziernika o długości 150cm przez odbyt do całego jelita grubego.

Badanie ma na celu ocenę powierzchni błony śluzowej jelita grubego. W trakcie tego badania istnieje możliwość pobrania materiału w postaci wycinków do dalszej diagnostyki (histopatologii) za pomocą kleszczy endoskopowych.

Jest badaniem inwazyjnym, co wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań: perforacja ściany jelita (przedziurawienie), krwawienie (zwykle związane z pobieraniem bioptatów do badania histopatologicznego), ból jamy brzusznej (obecność powietrza, mechaniczne uszkodzenie błony śluzowej w przypadku utrudnionego przejścia przez zakręty jelitowe).

Osoby chore na cukrzycę zobowiązane są poinformować pracownika recepcji podczas zapisu, gdyż badanie powinno odbyć się w pierwszej kolejności.

Osoby przyjmujące leki wpływające na krzepliwość krwi (np. acenocumarol, warfin, sintrom, Xarelto, Pradaxa, Eliquis lub aspiryna, tiklopidyna itp.) powinny o tym fakcie poinformować personel przy zapisywaniu się na badanie.

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA PREPARATEM FORTRANS

Fortrans jest to proszek do rozpuszczenia – 1 saszetka na 1 litr wody.

Piąty i czwarty dzień przed badaniem – dieta lekkostrawna, uboga w błonnik, pieczywo jasne (najlepiej czerstwe), gotowany drób oraz warzywa.
Nie należy spożywać: pieczywa pełnoziarnistego i razowego, surowych owoców i warzyw pestkowych (jabłka, truskawki, kiwi, pomidory itp.) oraz nasion (siemię lniane, pestki słonecznika, pestki dyni, maku).

Trzeci i drugi dzień przed badaniem – dieta płynna, dokładnie zmiksowane, kremowe zupy, rosół bez makaronu, kisiel, galaretka (bez wsadów owocowych)
Nie należy pić: soków owocowych, napojów gazowanych, jogurtów pitnych (zawierają pestki i cząstki owoców)

Dzień przed badaniem – należy rozpuścić preparat FORTRANS (4 saszetki w 4 litrach wody).

Rozpoczynamy picie preparatu od godziny 15:00. UWAGA! Nie należy spożywać posiłków od momentu przyjmowania Fortransu. W trakcie przygotowywania się można pić dowolną ilość wody niegazowanej. W przypadku złej tolerancji preparatu można wzbogacić smak sokiem z cytryny oraz schłodzić kostkami lodu. Istnieje możliwość wypicia 3 litrów dzień przed badaniem i 1 litra rano w dzień badania. Bardzo ważne jest wypicie ok. 2 litrów wody niegazowanej do momentu badania (nie wliczając Fortransu). Reakcją organizmu na w/w preparat będą liczne wypróżnienia – na koniec przezroczystą treścią płynną.

W dniu badania – pacjent przychodzi na badanie na czczo (bez jedzenia), może pić wodę niegazowaną. Nie wolno przerywać przyjmowania leków na własną rękę (osoby chore na nadciśnienie, cukrzycę).

Pacjent powinien mieć przy sobie: skierowanie do PRACOWNI DIAGNOSTYCZNEJ (w przypadku badania w ramach NFZ), dowód tożsamości, poprzedni opis badania endoskopowego (jeśli pacjent miał już wykonywane badanie endoskopowe).

W trakcie kolonoskopii istnieje możliwość podania premedykacji w postaci Relanium 10 mg dożylnie, jeśli uprzednio pacjent wyrazi pisemną zgodę. Relanium – Diazepam podawany dożylnie działa uspokajająco, nasennie oraz zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych. Nie działa znieczulająco! W przypadku podania premedykacji pacjent musi stawić się z osobą towarzyszącą i nie może samodzielnie poruszać się pojazdami mechanicznymi.

Po badaniu – pacjent może jeść i pić. W przypadku dyskomfortu związanego z zaleganiem powietrza w jelitach może przyjąć Espumisan 3×2 tabl. lub NoSpa 3×1 tabl.

Badanie rentgenowskie odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa wykonywane w trybie ambulatoryjnym wymaga odpowiedniego przygotowania ze strony pacjenta.

Dzień przed badaniem:

• dieta lekkostrawna, z wyłączeniem warzyw, owoców, ciemnego pieczywa
• nie pić napojów gazowanych
• Espumisan 3×2 kapsułki

Dzień badania:

• należy zadbać o wypróżnienie
• należy być na czczo lub co najmniej 6h po posiłku
• nie palić

Rektoskopia to badanie, które umożliwia ocenę stanu morfologicznego błony śluzowej badanego odcinka jelita grubego i pozwala wyjaśnić zmiany o podłożu zapalnym, wrzodowym lub nowotworowym. W trakcie rektoskopii możliwe jest pobranie materiału do badania histopatologicznego i bakteriologicznego.

Badanie wykonywane jest za pomocą rektoskopu – sztywnego wziernika o długości od 20 do 30 cm i średnicy 2 cm. Do rektoskopu w trakcie badania jest doprowadzane tzw. zimne światło za pomocą światłowodów.

Jak się przygotować?

• w przeddzień badania rektoskopii, późnym wieczorem należy wykonać wlewkę doodbytniczą np. rectanal, enema (preparaty dostępne bez recepty)
• w dniu badania na 3 godziny przed jego rozpoczęciem należy ponownie wykonać wlewkę doodbytniczą (np. rectanal, enema)
• w dniu badania można pić płyny

Jak przebiega badanie?

Pacjent przyjmuje pozycję na lewym boku z kolanami podkurczonymi do klatki piersiowej. Badanie rektoskopii rozpoczyna się obejrzeniem przez lekarza okolic odbytu (lekarz sprawdza, czy nie ma tam przetok, guzków krwawniczych, ropni) i badaniem per rectum (badanie palcem przez odbyt). Następnie badający wprowadza posmarowaną żelem znieczulającym końcówkę rektoskopu na głębokość około 5 cm bez kontroli wzrokowej wnętrza odbytnicy. Dopiero potem, po wyjęciu z rektoskopu obturatora (łagodnie zakończonej zatyczki), umożliwiającego swoim kształtem lekkie wprowadzenie przyrządu przez strefę zwieraczy odbytu, prowadzi dalsze obserwacje.

Co po badaniu?

Po badaniu pacjent może swobodnie opuścić zakład medyczny z dalszymi zaleceniami lekarskimi.

• Na badanie pacjent zgłasza się na czczo minimum 6 godz. po posiłku. Po zgłoszeniu się do rejestracji, pacjent kierowany jest do pracowni TK.
• Zależnie od celu badania przy badaniu KT jamy brzusznej i miednicy może być konieczne doustne podanie środka kontrastującego w czasie do 1,5h przed badaniem (czasem również podajemy środek kontrastujący doodbytniczo).
• Zaleca się picie dużej ilości płynów w dniu poprzedzającym badanie oraz po badaniu.
• U pacjentów zażywających metforminę (Formelle, Glucophage, Gluformin, Metfogamma, Metformax, Metformin, Metifor, Siofor, Metforatio), należy postępować jak wyżej.
• Należy pamiętać, aby zabrać ze sobą wcześniejsze wyniki badań (USG, RTG, KT, MR oraz opisy ze zdjęciem lub płytą CD) oraz badania chemiczne: mocznik, kreatynina i GFR.
• Pacjenci z cukrzycą powinni zabrać ze sobą śniadanie i leki.
• W dniu badania należy zażyć leki, które są na stałe przyjmowane, popijając małą ilością wody niegazowanej.
• Po podaniu środka kontrastującego mogą wystąpić objawy niepożądane: nudności, wymioty, pokrzywka, skurcz oskrzeli, spadek ciśnienia, drgawki, napad padaczkowy, wstrząs, zatrzymanie krążenia. Dlatego po zakończeniu badania pacjent z założonym wenflonem pozostaje w poczekalni pod obserwacją pielęgniarki przez ok. 30 minut.
• Jeśli pacjent po w/w czasie czuje się dobrze i nie wystąpiły u niego powikłania pielęgniarka usuwa wenflon.

Podstawową trudnością w prawidłowej ocenie narządów jamy brzusznej jest zaleganie treści pokarmowej i gazu w żołądku, dwunastnicy i jelitach. 

Badanie należy wykonywać na czczo!

• co najmniej 6 godzin przed badaniem nie można nic jeść, dopuszcza się picie niegazowanej wody w niewielkiej ilości,
• nie należy żuć gumy ani palić papierosów,
• pacjenci przyjmujący leki – powinni leki przyjąć zgodnie z zaleceniem lekarza, popijając je niegazowaną wodą, nie później jednak, niż 1 godzinę przed badaniem,
• w godzinach popołudniowych/wieczornych w dzień poprzedzający badanie należy unikać pokarmów i płynów wzdymających, napojów gazowanych, jogurtów, itp.
• pacjenci z tendencją do wzdęć – poza w/w zaleceniami, powinni zachować lekkostrawną dietę już dwa dni przed badaniem,
• w dniu poprzedzającym badanie należy przyjmować Espumisan 2-3 kapsułki wieczorem i 2-3  kapsułki rano w dniu badania (środek odgazowujący – dostępny w aptece bez recepty).

Przygotowanie do badania dzieci:

• noworodki i niemowlęta nie karmić i nie poić ok. 1-1.5 godz przed badaniem. Celem oceny odźwiernika proszę przynieść ze sobą w butelce mleko ewentualnie inny napój,
• dzieci od 1 do 5 roku życia – badanie powinno być wykonane co najmniej 2 godziny od ostatniego posiłku. Nie poić dziecka bezpośrednio przed badaniem,
• dzieci starsze (powyżej 5 roku życia) – badanie powinno być wykonane około 4 godziny po ostatnim posiłku,
• młodzież (od 15 roku życia) badanie powinno być wykonane około 6 godzin po ostatnim posiłku,
• dzieci z tendencją do wzdęć – o ile konieczne, Espumisan – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Na badanie należy przynieść wyniki poprzednich badań USG danej okolicy, lub wyniki innych badań – dotyczących tego problemu.

Badanie jest bezbolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania (nawet w ciąży).